สืบสานลวดลายผ้าซิ่นเจ้าพญาเมืองลอง
ผ้าซิ่นตีนจกลายถิ่นพญาเมืองลองเป็นลายเอกลักษณ์ ของกลุ่มวิสาหกิจชุมชนผลิตภัณฑ์และหัตถกรรมบ้านแม่ลานเหนือ ตำบลห้วยอ้อ อำเภอลอง จังหวัดแพร่ ที่แกะลวดลาย และใช้สีตามแบบดั้งเดิมของแม่เฒ่าบัวคำ ไชยขันแก้ว ธิดาของเจ้าพญาขัณฑสีมาโลหะกิจ เจ้าเมืองลองคนสุดท้าย โดยทางกลุ่มได้อนุรักษ์และสืบทอดวัฒนธรรมการทอผ้าซิ่นตีนจกมาจนถึงปัจจุบัน ผ้าซิ่นตีนจกลายถิ่นพญาเมืองลองทั้งผืนมีส่วนประกอบไปด้วยหัวซิ่น ตัวซื่น และตีนซิ่น ซึ่งเส้นด้ายที่นำมาจกให้เกิดลวดลาย ยังบอกถึงความหมายที่เป็นสิริมงคลฐานะและสังคมของผู้สวมใส่ และกว่าจะได้ผ้าซิ่นมาแต่ละผืนต้องอาศัยทั้งความชำนาญ ใช้สมาธิ และความจำค่อนข้างสูง โดยสมาชิกกลุ่มจะแบ่งหน้าที่กันทำตามความถนัดของแต่ละคน โดยในแต่ละเดือนสามารถผลิตผ้าซิ่นตีนจกส่งขายได้ 4 ผืน ราคาผืนละ 4500 บาท ปัจจุบันทางกลุ่มได้พัฒนานำลายผ้าซิ่นถิ่นพญาเมืองลอง มาตัดเย็บทำเป็นของฝากของที่ระลึก ทั้งพวงกุญแจ สร้อยคอ ต่างหู กระเป๋า และย่าม แต่ยังผลิตสินค้าส่งขายไม่ทันกับความต้องการของตลาดเนื่องจากมียอดสั่งจองผ้าสิ้นตีนจกยาวตั้งแต่ปลายปี 2564 ถึงกลางปีนี้ ทำให้ทางกลุ่มมีรายได้เพิ่มจากการทำไร่ทำนา
วิถีเรือขนทราย
อาชีพเรือขนทรายในแม่น้ำเจ้าพระยา มีเรือหลัก ๆ ที่มาเกี่ยวข้องอยู่ 2 ลำ คือ ‘เรือโป๊ะ’ หรือเรือบรรทุกสินค้า เป็นเรือที่ไม่มีเครื่องยนตร์ในตัว และ ‘เรือโยง’ เป็นเรือที่ใช้ลากจูงเรือโป๊ะ แล้วคนขับเรือโยงเรียกว่า นายท้าย คนที่จะมาทำอาชีพนี้ได้ต้องมี ใบนายท้ายจากกรมเจ้าท่า ถึงจะสามารถขับเรือโยงได้ เพราะต้องอาศัยความชำนาญในการขับเรือเป็นอย่างมาก เพราะการขับเรือโยงจะต้องเจอกับกระแสน้ำวน ที่อาจจะทำให้เรือล่มได้ และนายท้ายจะต้องเป็นคนประคองเรือต่อไปให้ได้ เมื่อถึง ‘โกรกทราย’ หรือจุดลงทราย ก็จะมีเรือขนทรายมากมายรอบรรทุกทรายเพื่อขนย้ายไปส่งที่ปลายทาง ในการขนย้ายทรายนั้นสภาพแวดล้อมมีส่วนสำคัญมากๆในการขนย้ายทรายหากวันไหนที่น้ำลดน้อยเกินไปก็ไม่สามารถเดินเรือได้ทำให้ต้องหยุดพักก่อนจนกว่าน้ำจะขึ้นถึงจะเดินเรือได้
ติดตามชมรายการ HAVE A NEWSDAY วันอาทิตย์ที่ 13 มี.ค. 65 เวลา 12.00 – 12.10 น. ทาง ALTV ทีวีเรียนสนุก ช่องหมายเลข 4
